Ενισχύοντας στα παιδιά μας δεξιότητες αυτοπεποίθησης, υπευθυνότητας και ανεξαρτησίας.

Τα τελευταία χρόνια αρκετοί γονείς διαμαρτύρονται για το πρόβλημα του bullying στο σχολείο που τα παιδιά τους φοιτούν. Σκεπτόμενη για λίγο το θέμα της επιθετικότητας και του εκφοβισμού και το πως θα μπορούσα να το παρουσιάσω, διάχυτες σκέψεις περνούν από το μυαλό μου και προσπαθώ να τις βάλω σε μία σειρά. Λέξεις όπως επιθετικότητα, βία σωματική, βία λεκτική, βία συναισθηματική, θύμα, θύτης και πολλές άλλες με κατακλύζουν. Ξαφνικά νιώθω να κυριεύομαι από τα αρνητικά συναισθήματα που ένα θέμα σχετικά με τη βία και την επιθετικότητα σου δημιουργεί.

Ένα ερώτημα τη στιγμή εκείνη μονοπωλεί το ενδιαφέρον μου. Η βία και η επιθετικότητα δεν υπάρχει δυστυχώς καθημερινά στη ζωή μας σε ποικίλες μορφές; Αποφασίζω λοιπόν με ένα ηχηρό ΟΧΙ να πω στον εαυτό μου δεν θέλω να ασχοληθώ με τη βία, δεν έχω διάθεση ούτε και έμπνευση για να γράψω κάτι σχετικό με τη βία.

Οπότε ποιο θα είναι το θέμα;

Σκέφτομαι....

Μπορώ να εξαλείψω τη βία από τη ζωή των παιδιών μου; Όσο και αν θα το ήθελα, δυστυχώς η απάντηση είναι ΌΧΙ.

Μήπως όμως θα μπορούσα να βοηθήσω τα παιδιά μου να αντιμετωπίζουν τη βία με την οποία θα έρθουν αντιμέτωπα και να πουν με σθένος και ψυχική δύναμη αυτό το ηχηρό ΌΧΙ σε κάθε μορφή βίας;

Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει αυτό;

Η απάντηση είναι στο να κάνω το παιδί μου ανθεκτικό στις δυσκολίες, με αυτοπεποίθηση και αυτονομία.

Το βρήκα λοιπόν. Αυτό θα είναι το θέμα για το οποίο θα ήθελα να γράψω.

Ενισχύοντας στα παιδιά μας δεξιότητες αυτοπεποίθησης, υπευθυνότητας και ανεξαρτησίας.

Ωραία τα λέτε εσείς οι ψυχολόγοι. Και πως να το κάνω αυτό. Υπάρχει κάποια μαγική συνταγή που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να το καταφέρουμε;

Προς μεγάλη σας έκπληξη η απάντηση είναι ΝΑΙ και αποτελείται από τρεις σημαντικές παραδοχές από την πλευρά του γονέα. Ας ξεκινήσουμε από την πρώτη βασική παραδοχή.

ΜΗΝ κάνετε για το παιδί ότι μπορεί να κάνει μόνο του.

Στην περίπτωση που δεν ακολουθήσουμε το δρόμο αυτό το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να του δείχνουμε ότι είμαστε καλύτεροι, πιο επιδέξιοι, και τελικά πιο σπουδαίοι. Είναι όμως ο στόχος μας να επιδεικνύουμε την υπεροχή μας και κατ ́ επέκταση την κατωτερότητα του παιδιού μας. Η απάντηση είναι προφανής.

Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ικανότητές του, αφαιρεί αυτομάτως και την ανάπτυξη της δεξιότητας να σκέφτεται για να βρίσκει εναλλακτικές λύσεις στα προβλήματα του και μακροπρόθεσμα να γίνει ένας ανεξάρτητος ενήλικας. Εδώ είναι το σημείο που χρειάζεται να αναρωτηθεί ο καθένας από μας τους λόγους για τους οποίους οδηγείται σε αυτές τις πρακτικές της υπερπροστασίας και της εξάρτησης.

Να θυμάστε ότι:

Είναι πολύ πιο εύκολο να καθαρίσουμε ένα ποτήρι γάλα που χύθηκε παρά να ξαναγεμίσουμε το ποτήρι της αυτοπεποίθησης. Μόλις το παιδί εκδηλώσει επιθυμία να κάνει πράγματα μόνο του πρέπει να επωφεληθούμε από αυτό και να το αφήσουμε να προχωρήσει. Τέσσερα είναι τα βασικά συστατικά κατά τη διάρκεια της πορείας προς την αυτονόμηση: βοήθεια, επιτήρηση, εξάσκηση, ενθάρρυνση. Στην αρχή λοιπόν με λίγη βοήθεια, στη συνέχεια με επιτήρηση αλλά και με αρκετή εξάσκηση και ο στόχος θα επιτευχθεί. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη δική μας ενθάρρυνση καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας, είναι αυτά που πρέπει να του δώσουμε εμείς. Αναθέστε τους λοιπόν δουλειές στο σπίτι, ανάλογες με την ηλικία του κάθε παιδιού, ενισχύστε την κοινωνικότητα και τις φιλίες και τέλος δώστε του χώρο και χρόνο δικό τους: αφήστε τα μόνα τους στο δωμάτιο να παίξουν, να αλληλεπιδράσουν, ακόμα και να τσακωθούν και δώστε τους χρόνο να βρουν τα ίδια μία εναλλακτική λύση στο πρόβλημά τους. Είμαι σίγουρη ότι εσείς μπορείτε να τα συμβουλέψετε καλύτερα. Είναι όμως αυτός ο στόχος μας; Η απάντηση και σε αυτή την περίπτωση είναι προφανής.

Ας προχωρήσουμε τώρα στη δεύτερη και εξίσου σημαντική παραδοχή μας.

Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα.

Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πρώτα απ’ όλα είναι ότι δεν μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τη ζωή αλλά ούτε και θα έπρεπε να θέλουμε. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν μπορούμε να τα προστατέψουμε από τα δύσκολα συναισθήματα της λύπης, της απογοήτευσης, του θυμού και της αδικίας. Χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα εκφράσεις του τύπου “Εγώ για το καλό σου ενδιαφέρομαι”, “Είσαι μικρός εσύ δεν ξέρεις”, τα κρατάμε αδύναμα, ανώριμα και σε συναισθηματική εξάρτηση από εμάς, με μοναδικό όφελος να φαινόμαστε εμείς οι μεγάλοι, οι ισχυροί, οι προστατευτικοί τόσο στα μάτια του παιδιού όσο και στα δικά μας. Φυσικά δεν εγκαταλείπουμε ένα παιδί στην τύχη ούτε και το αφήνουμε να γνωρίσει όλο τον όγκο και το βάρος της ζωής με μιας. Και έτσι φτάνουμε και στο τελευταίο συστατικό της συνταγής μας.

Είμαι εδώ για σένα.

Μία έκφραση τόσο απλή και μικρή που όμως περιέχει μεγάλη δύναμη. “Είμαι εδώ για σένα, για να σε ακούσω”. “Είμαι εδώ για σένα για να σε βοηθήσω αν μου το ζητήσεις”. Και σε πόσες άλλες περιπτώσεις μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε. Δηλώνοντας την παρουσία μας δημιουργούμε το συναίσθημα της ασφάλειας. Ταυτόχρονα δίνουμε στο παιδί μας τη δυνατότητα να λειτουργεί και να σκέφτεται ανεξάρτητα από εμάς, εμπνέοντας και τη σιγουριά ότι το εμπιστευόμαστε στην περίπτωση που δεν είναι έτοιμο να μας μιλήσει.

Να θυμάστε: ένα παιδί που του βοηθούν οι γονείς του με σταθερά βήματα να γίνει ανεξάρτητο και υπεύθυνο, είναι και ένα παιδί που θα έχει αυτοπεποίθηση στη ζωή του, θα αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής ως ευκαιρίες για μάθηση και θα τις αποτυχίες ως δυνατότητες για να γίνει ακόμα καλύτερο.